Menu Zamknij

Tarnogórski Park Miejski przed kolejnym jubileuszem

Sto dwudziestą rocznicę założenia obchodzić będzie w 2023 r. główny Park Miejski w Tarnowskich Górach. Podobnie jak kilka innych sporych parków w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym, został on utworzony na terenie pokopalnianym

Jak podaje tarnogórski kronikarz Jan Nowak, w 1903 r. inicjatorami powstania parku byli Richard Otte oraz ks. Franciszek Kokot. Ten pierwszy był ostatnim burmistrzem Tarnowskich Gór za czasów przynależności miasta do Cesarstwa Niemieckiego. Sprawował urząd burmistrza od 10 marca 1902 r. do września 1921 r. Natomiast ks. Franciszek Kokot był proboszczem rzymsko-katolickiej parafii pod wezwaniem świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach. Z pieniędzy burmistrza zakupiony został grunt, natomiast drugi z inicjatorów zajął się jego zagospodarowaniem.
Pierwszy w mieście park początkowo miał nieco ponad 11 hektarów. Powstał na terenie przylegającym od południa do szosy łączącej Tarnowskie Góry i Pyskowice, czyli współczesnej ul. bł. ks. kard. Stefana Wyszyńskiego. Od wschodu granicę parku stanowi ul. Bałtycka, łącząca rondo koło Parku Wodnego z rondem Solidarności.
Na terenie pokopalnianym wytyczono alejki i posadzono drzewa oraz krzewy. W 1935 r. poszerzono park, przejmując teren dawnej kopalni rud żelaza. Zachowanymi pozostałościami po działalności górniczej są niewielkie pagórki dawnych hałd.
W ramach zagospodarowania parku w 1905 r. na jednym z głazów narzutowych umieszczono tablicę z wierszem w języku niemieckim. W 1925 r. wymieniono ją na wiersz autorstwa Jana Nowaka. Po 1910 r. powstało w parku boisko sportowe, a ćwierć wieku później tor łyżwiarski.
Gdy położony przy zbiegu ulic Bałtyckiej i Gliwickiej dotychczasowy cmentarz stał się niewystarczający, utworzono drugi cmentarz na zachód za parkiem, przy ul. Wyszyńskiego. Wcześniej, w 1918 r. powstał w tamtym rejonie cmentarz wojenny. W ten sposób przy okazji park stał się osią komunikacyjną łączącą oba cmentarze. Uwzględniono to w kolejnych latach, utrzymując dwie główne alejki parkowe na osi wschód – zachód. Nie utworzono natomiast ani jednego wyjścia z parku w kierunku południowym, w stronę obwodnicy Tarnowskich Gór. Od południa park płynnie przechodzi więc w teren zarośnięty drzewami o charakterze leśnym.
Większe zagospodarowanie parku koncentrowało się w jego wschodniej części. To tam przez pewien czas funkcjonowało lodowisko na świeżym powietrzu, czy muszla koncertowa. Do ulubionych miejsc spotkań należało wzgórze z altanką oraz drewniana wiata nazywana Grzybem. W 1977 r. w południowo-wschodniej części parku utworzona została górka saneczkowa. Przez pewien czas funkcjonował tam wyciąg narciarski zaczepowy, istniała też poniżej górki niewielka budka dla obsługi wyciągu.
Po drugiej wojnie światowej wyasfaltowano dwie główne alejki, równoległe do ul. Wyszyńskiego. Poniżej górki saneczkowej umieszczono równoważnie, huśtawki i inne urządzenia zabawowe, tworząc parkowy plac zabaw.
W październiku 2013 r. alejki parkowe otrzymały swoje nazwy. Tarnogórski rzeźbiarz Piotr Gregulski wykonał wówczas drewniane tabliczki, na których umieszczony został dodatkowo w lewym górnym rogu tabliczki z nazwą alejki niewielki herb miasta. Pojawiły się więc takie nazwy, jak Aleja Karbidek, Aleja Dobrego Urobku, Aleja Sztygarów, Skrót Gwarków, czy Aleja Skarbka. Drewno na wykonanie tabliczek dostarczyła firma z miasta Kolonowskie.
Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach nr A/483/2016 z dnia 23 sierpnia 2016 r. park wpisano do rejestru zabytków. Natomiast w lipcu 2017 r. park trafił na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako część wpisu pod nazwą: Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach.
W utrzymanie tarnogórskiego parku swój wkład ma też Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. W 2020 r. przeznaczone zostało ponad 65 tys. zł na ochronę zieleni parku, z czego 44 982 zł 40 gr stanowiło dofinansowanie z WFOŚiGW. Rozłożone na dziesięć miesięcy zadanie obejmowało wycinkę 75 drzew, wykonanie cięć sanitarnych i formujących 163 drzew a także wykonanie zabiegów interwencyjnych dotyczących 80 kasztanowców. W tym przypadku chodziło o zmniejszenie populacji szrotówka kasztanowcowiaczka – owada żerującego w liściach kasztanowców. Oprócz tego dofinansowanie objęło wykoszenie ponad 49 tysięcy metrów kwadratowych parkowych trawników.

EKO-WIEŚCI

Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.