Na terenach pogórniczych czy też pomilitarnych mogą powstać piękne ogrody, cieszące oczy dużą ilością roślin kwiatowych. Świadczą o tym ogrody botaniczne w Radzionkowie, Mikołowie czy Zabrzu. W tym roku ze wsparciem dla ogrodów botanicznych wystąpił Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, ogłaszając dwukrotnie nabór wniosków w konkursie pod nazwą „Rozwój ogrodów botanicznych”
Ogrody botaniczne funkcjonują w Polsce zarówno w wielkich aglomeracjach jak i w maleńkich wioskach. Niektóre z nich prowadzone są przez wyższe uczelnie, by tu wymienić ogród botaniczny w Krakowie, podlegający krakowskiemu uniwersytetowi, czy też podobne ogrody w Zielonej Górze i Wrocławiu. Mamy ogrody o długoletniej tradycji, jak i te założone dopiero kilka lat temu. Do najmłodszych należy ogród botaniczny w Kielcach, od 13 lipca 2018 r. udostępniony do zwiedzania.
Na Górnym Śląsku również utworzono tego rodzaju ogrody. Największy rozgłos swego czasu zyskał ogród w Mikołowie. Koncepcja utworzenia Górnośląskiego Ogrodu Botanicznego zrodziła się w ostatnich latach XX wieku, a jednym z orędowników był prof. Wiesław Włoch z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W późniejszym czasie nazwę ogrodu z pewnych względów zmieniono na Śląski Ogród Botaniczny. Na potrzeby ogrodu zaadaptowano nie tylko pola i łąki, lecz także tereny wojskowe z dawnym schronem i stanowiskiem dowodzenia, jak również tereny pogórnicze po eksploatacji odkrywkowej skały wapiennej.
Górnictwo odkrywkowe wpłynęło w pewnym stopniu na rzeźbę terenu w Miejskim Ogrodzie Botanicznym w Zabrzu. Ogród ten powstał w 1938 r., a po drugiej wojnie światowej powiększono go w kierunku zachodnim, włączając wyrobiska po eksploatacji gliny na potrzeby cegielni. W tym miejscu powstały potem stawy.
Ogrody botaniczne utworzono również w powiecie tarnogórskim. Krótko po drugiej wojnie światowej taki ogród powstał w gminie Tworóg we wsi Brynek. Utworzono go przy tamtejszej szkole leśnej, aby służył jako pomoc w kształceniu przyszłych leśników.
Kilkadziesiąt lat później zaczął działać ogród botaniczny w Radzionkowie przy granicy z Piekarami Śląskimi. Pod względem powiązań formalnych nosi on taką samą nazwę, jak ogród mikołowski – czyli Śląski Ogród Botaniczny w Radzionkowie. Pierwsze uprawy posadzono tam w 2010 r., a w maju 2015 r. zorganizowano oficjalne otwarcie.
Radzionkowski ogród botaniczny stanowi przykład tego, jak można zagospodarować teren pogórniczy, tworząc w nim przyrodniczy zakątek. Ogród powstał na terenie Księżej Góry, na południe od letniego kąpieliska. Wstęp na teren ogrodu jest bezpłatny przez cały rok od rana do wieczora.
W miejscu radzionkowskiego ogrodu w przeszłości wydobycie prowadziła kopalnia rudy cynku. Po kopalni zostały niewielkie hałdy, zagłębienia terenowe, a w miejscu dawnych szybów – zapadliska. Na terenie radzionkowskiego ogrodu mamy także miejsce po górnictwie odkrywkowym, czyli wyrobisko kamieniołomu dolomitu. Kilkuletnia praca przy zakładaniu ogrodu sprawiła, że te tereny, niegdyś zdegradowane działalnością przemysłową, mogą teraz w okresie wegetacyjnym sprawiać przyjemność obfitością zapachów i kolorów.
Osobną kategorią ogrodów botanicznych są arboreta, np. arboretum w Lądku-Zdroju na Dolnym Śląsku czy też Arboretum Bramy Morawskiej na Górnym Śląsku w Raciborzu.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach docenia znaczenie ogrodów botanicznych. Z tego względu ogłoszony został konkurs pod nazwą Rozwój ogrodów botanicznych. W 2024 r. dwukrotnie przeprowadzony był nabór wniosków w tym konkursie, w marcu oraz we wrześniu. Zgodnie z zasadami konkursu, WFOŚiGW pozwolił starać się o dofinansowanie zakupu m. in. nasion, sadzonek drzew, krzewów i roślin, jak również, środków chemicznych ochrony roślin, czy też narzędzi ogrodniczych.
EKO-WIEŚCI
