Menu Zamknij

Rezerwat Segiet powiększony na urodziny

Pod koniec stycznia, tuż przed siedemdziesiątymi urodzinami znacznego powiększenia doczekał się rezerwat przyrody Segiet, położony na pograniczu Bytomia i Tarnowskich Gór. Po zmianie granic zajmuje on powierzchnię niemal czterokrotnie większą, niż w momencie utworzenia.

Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach w sprawie rezerwatu przyrody Segiet wydane zostało 11 stycznia 2023 r., a dzień później opublikowano je w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego. W treści dokumentu zaznaczono, że zaczyna on obowiązywać 14 dni po ogłoszeniu. Oznacza to, że Segiet w nowych granicach zaczął funkcjonować w czwartek 26 stycznia 2023 r. Przed opublikowaniem projekt rozporządzenia został przekazany do uzgodnienia z Nadleśnictwem Brynek, Regionalną Radą Ochrony Przyrody i Wojewodą Śląskim.
Utworzony w 1953 r. rezerwat Segiet liczył sobie 24,29 hektarów. Po zmianie wprowadzonej siedemdziesiąt lat później jego powierzchnia wzrosła do 92,29 hektarów. Co to oznacza dla mieszkańców okolicznych dzielnic, chętnie wybierających się w tamte rejony na spacer? Otóż mają oni teraz mniej dostępnego terenu o 84 hektary lasu, włączone do rezerwatu. Zgodnie z przepisami prawa obowiązuje zakaz wstępu do rezerwatów przyrody, za wyjątkiem wyznaczonych do tego dróg i ścieżek, np. szlaków turystycznych.
W granice rezerwatu włączono np. działkę ewidencyjną nr 1174/20 w Bytomiu, w tym znajdujący się na jej terenie oddział leśny 608-a. To wyrobisko dawnego kamieniołomu dolomitu pozostałe po kopalni Blachówka. Znajduje się tam jedno z bardziej znanych wejść do podziemi bytomsko-tarnogórskich, zabezpieczonych obudową drewnianą prostokątną i stalową kratą. W przeszłości z tego miejsca wężami czerpano wodę do naśnieżania pobliskiego stoku narciarskiego w Dolomitach.
To najgłębsza część wyrobiska pozostała po kamieniołomie Blachówka. Na dnie, poniżej wylotu wspomnianego wejścia do podziemi bytomsko-tarnogórskich, znajduje się niewielkie płytkie oczko wodne. W minionych latach zimą lub na początku wiosny nieraz można było tu zaobserwować lokalną osobliwość. W najgłębszej części wyrobiska utrzymywał się śnieg, podczas gdy nigdzie indziej w okolicy już go nie było.
Teren dawnego kamieniołomu Blachówka wyraźnie odróżnia się składem gatunkowym od starej części rezerwatu Segiet. O ile w pierwotnej części rezerwatu podziwiać można okazałe buki, to tutaj w wyrobisku kopalnianym rosną młode drzewa, takie jak brzozy, sosny czy olchy, liczące sobie od kilku do trzydziestu lat.
Na terenie Bytomia granicę rezerwatu przesunięto m. in. do samej ul. Blachówka w miejscu, gdzie szlak turystyczny schodzi z ulicy wkraczając na teren leśny. Mowa o działce ewidencyjnej 1174/20 i oddziale leśnym 618-a. W miejscu tym zresztą już dawniej umieszczona została tablica informacyjna o rezerwacie wraz ze schematyczną działką.
Od strony Tarnowskich Gór granica rezerwatu przesunięta została w pobliże ostatnich południowych zabudowań przy ul. Żeromskiego. Tutaj jednak działki 663/23 i 1174/20 pozostawiono poza terenem rezerwatu. Do rezerwatu w tym rejonie włączone zostały za to dwa oczka wodne wraz z otaczającym je lasem, w tym tzw. staw krokodyli.
W pierwotnym kształcie rezerwat znajdował się w zdecydowanej większości na terenie Bytomia, a tylko niewielki fragment pozostawał w Tarnowskich Górach. Po powiększeniu obszar chroniony w granicach Tarnowskich Gór wzrósł wyraźnie.
Na mocy zarządzenia RDOŚ wyznaczona została otulina wokół rezerwatu Segiet. Jest ona jeszcze większa niż rezerwat i zajmuje 142,14 hektara. W Tarnowskich Górach otulina dochodzi do ul. Myśliwskiej i Żeromskiego, a na południe od hałdy popłuczkowej przebiega zasadniczo granicą pól i lasów. W Bytomiu w granicach otuliny znalazła się część wyrobiska kamieniołomu Blachówka położona na północny zachód od wyciągu narciarskiego, a także część hałdy, znajdującej się na zachód od stoku narciarskiego.
Jak zapisano w treści zarządzenia, celem ochrony w rezerwacie jest teraz zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych, społecznych i krajobrazowych fragmentu naturalnego lasu bukowego oraz dawnych wyrobisk górniczych. Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze, konkretnie z jej art. 6. 1, podpunkt 17, wyrobiskiem górniczym jest przestrzeń w nieruchomości gruntowej lub górotworze powstała w wyniku robót górniczych. Oznacza to, że celem ochrony rezerwatu Segiet są dawne wyrobiska pozostałe po eksploatacji w postaci lejów, jak również wyrobiska podziemne. W tym gronie znajduje się jedna z odnóg sztolni odwadniającej prowadząca w stronę Sztolni Czarnego Pstrąga oraz inne wyrobiska podziemne, zaliczane w skład podziemi bytomsko-tarnogórskich. Chociaż w treści zarządzenia nie napisano wprost, czy celem ochrony jest zachowanie współczesnych wyrobisk górniczych z XX wieku w postaci niecki kamieniołomu Blachówka, to jednak poprzez sam fakt włączenia jej części w granice rezerwatu nastąpi objęcie jej ochroną prawną.
TR

EKO-WIEŚCI

Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.